Google เปิดตัว Project Suncatcher โครงการ "Moonshot" สุดทะเยอทะยานที่วางแผนส่งชิป AI ขึ้นไปทำงานบนดาวเทียมในอวกาศ[1][2] โดยใช้กลุ่มดาวเทียมพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้ง TPU (Tensor Processing Unit) เชื่อมต่อกันผ่านเทคโนโลジี free-space optical links เพื่อสร้างศูนย์ข้อมูล AI ในอวกาศ สาเหตุที่ Google มองว่าไอเดียนี้น่าสนใจก็เพราะแผงโซลาร์เซลล์ในอวกาศสามารถผลิตพลังงานได้มากกว่าบนโลกถึง 8 เท่า และทำงานได้เกือบตลอดเวลาโดยไม่ต้องพึ่งแบตเตอรี่[3] ทำให้ต้นทุนพลังงานต่อหน่วยอาจคุ้มค่ากว่าศูนย์ข้อมูลบนโลกในระยะยาว
Travis Beals ผู้อำนวยการอาวุโสของหน่วยวิจัย Paradigms of Intelligence ของ Google อธิบายว่าโครงการนี้เริ่มจากการทำงานย้อนหลัง (working backward) จากอนาคตที่เป็นไปได้ เพื่อศึกษาว่าจะสร้างเครือข่ายดาวเทียมที่ใช้พลังจากดวงอาทิตย์ได้อย่างไร โดย Google ได้เริ่มทำงานวิจัยพื้นฐานและเผยแพร่เปเปอร์วิจัยเบื้องต้นที่อธิบายแนวทางการออกแบบกลุ่มดาวเทียม ระบบควบคุม และการสื่อสาร[4]
ความท้าทายหลักของโครงการคือการทำให้ชิป AI หลายตัวบนดาวเทียมต่างดวงทำงานร่วมกันได้อย่างราบรื่น เพราะโมเดล AI สมัยใหม่ต้องใช้ GPU/TPU หลายตัวประสานงานกันและแลกเปลี่ยนข้อมูลอย่างต่อเนื่อง Google วางแผนใช้เทคโนโลยี FSO (free-space optical communication) ที่เข้ารหัสข้อมูลเป็นลำแสงเลเซอร์สำหรับสื่อสารระหว่างดาวเทียม แต่ต้องการแบนด์วิธสูงถึงหลายสิบเทระบิตต่อวินาที ซึ่งต้องใช้พลังงานมหาศาลหากใช้เทคโนโลยี FSO แบบปัจจุบัน
วิธีแก้ปัญหาของ Google คือการจัดดาวเทียมให้อยู่ใกล้กันมากขึ้น เพราะยิ่งระยะห่างสั้นเท่าไหร่ก็ยิ่งใช้พลังงานในการส่งข้อมูลน้อยลง แต่นั่นก็สร้างปัญหาใหม่ในเรื่องการหลีกเลี่ยงการชนกันและการรักษาเส้นทางวงโคจร บริษัทจึงพัฒนาอัลกอริทึมฟิสิกส์เพื่อจำลองและทำความเข้าใจพฤติกรรมของกลุ่มดาวเทียมหนาแน่น และสรุปว่าความท้าทายเหล่านี้สามารถจัดการได้
Project Suncatcher ถือเป็นหนึ่งในโครงการ moonshot ของ Google ในแนวเดียวกับรถยนต์ไร้คนขับและคอมพิวเตอร์ควอนตัม ซึ่งเป็นการลงทุนวิจัยเทคโนโลยีที่ท้าทายและอาจเปลี่ยนแปลงอนาคต แม้ว่าจะยังอยู่ในระยะเริ่มต้นและอาจใช้เวลานานกว่าจะเห็นผลจริง แต่ก็แสดงให้เห็นถึงวิสัยทัศน์ของ Google ในการแก้ปัญหาพลังงานและโครงสร้างพื้นฐานสำหรับ AI ในอนาคต